Đồ thờ cúng bằng đồng Đại Bái là một sản phẩm của làng nghề đúc đồng truyền thống của huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh. Đây là một trong những sản phẩm đồ đồng nổi tiếng và được nhiều người chọn mua trên thị trường đồ thờ cúng bằng đồng đúc hiện nay. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về quy trình đúc đồng nói chung và quy trình tạo ra sản phẩm đỉnh thờ nói riêng tại làng nghề truyền thống nổi tiếng này.
Có thể nói rằng sản phẩm được đúc bằng đồng ở đây chính là một sản phẩm của tập thể, vì muốn có được một sản phẩm đồ đồng đúc thiết kế đẹp và có độ tinh cảo thì cần phải có những người thợ giỏi ở tất cả các khâu và quy trình làm. Yêu cầu đầu tiên của những người thợ đúc đồng đó chính là tính kiên trì và cẩn thận, độ tỉ mỉ và có nhiều kinh nghiệm cũng như kiến thức trên mỗi công đoạn. Cho dù ngày nay khi khoa học công nghệ phát triển hiện đại hơn thì nghề đúc đồng truyền thống vẫn giữ được những nét như buổi đầu sơ khai, như vậy mới có thể cho ra những sản phẩm đồ thờ cúng bằng đồng Đại Bái nổi tiếng khắp bốn phương. Sơ lược về quy trình đúc đồng tại làng nghề truyền thống này có bốn công đoạn chính để hoàn thành một sản phẩm đồ đồng.
1/ Tạo mẫu cho sản phẩm
Đầu tiên các nghệ nhân sẽ tạo mẫu cho sản phẩm giống với hình ảnh của sản phẩm cần sản xuất hoặc theo yêu cầu của khách hàng. Sau đó thì các nghệ nhân sẽ dùng đất sét để đắp mẫu theo đúng quy định, và chỉnh sửa tỉ mỉ từng đường nét cho hoàn thiện mẫu, ngôn ngữ điêu khắc của sản phẩm đồ đồng trên từng thành phẩm. Đến khi mẫu đạt được yêu cầu thì mới đến làm khuôn thạch cao âm bản, sau đó chỉnh sửa thì mới đổ ra khuôn thạch cao.
2/ Tạo khuôn cho sản phẩm
Đây chính là công đoạn làm khuôn cho sản phẩm đúc đồng. Các nghệ nhân sẽ dùng đất, chấu và giấy gió để làm khuôn bản âm cho sản phẩm, sau đó sẽ dùng đất bùn củ kết hợp với chấu và bột chịu nhiệt để làm nòng cốt bên trong. Khi làm xong sẽ đem khuôn nung chín ở nhiệt độ 1200 độ C và để nguội, sau đó sẽ căn chỉnh độ dày và mỏng của phần đồng để có thể đạt yêu cầu về mặt kỹ thuật. Chỉnh sửa lại khuôn sản phẩm, lau nhẵn rồi quét sơn chịu nhiệt, và tiến hành nung lại một lần nữa ở nhiệt độ khoảng 500 độ C, sau đó ghép khuôn thành một khối để ra khuôn của sản phẩm.
3/ nấu chảy nguyên liệu cần thiết
Tiếp theo sẽ tiến hành nấu đồng với nhiệt độ 1200 độ C, sau khi đồng chảy hết thì pha những phụ liệu cần thiết theo tỷ lệ thiếc, chì, kẽm đúng với yêu cầu, và chỉnh lại nhiệt độ thành 1250 độ C, đồng lỏng lúc này sẽ đạt yêu cầu thì mới đưa ra và rót vào khuôn sản phẩm.
4/ Rót khuôn sản phẩm
Đây chính là công đoạn nấu và rót hợp kim vào trong khuôn sản phẩm. Trước khi tiến hành đúc sản phẩm đồ đồng và các hợp kim nóng chảy cào khuôn thì sẽ được các nghệ nhân nung khuôn sao cho nóng đều, và đủ nhiệt độ để cho đồng nóng chảy vào khuôn của sản phẩm. Đây chính là một điều khó nhất trong các quy trình vì thế cần những nghệ nhân có đủ kinh nghiệm đảm nhận giai đoạn này.
Sau khi đợi khuôn nguội thì các nghệ nhân sẽ dỡ khuôn của sản phẩm sau đó sẽ lấy sản phẩm ra mài, giũa, đục và tạc theo đúng mẫu. Tuy nhiên vì là sản phẩm thờ cúng nên các công đoạn đều được làm rất tr mỉ, đặc biệt việc mài, rũa tạo hoa văn thanh thoat cho sản phẩm được các nghệ nhân của chúng tôi làm rất công phu và tốn nhiều thời gian.
Để làm ra một sản phẩm đồ thờ cúng bằng đồng Đại Bái thì cần trải qua bốn giai đoạn như đã nêu trên. Hy vọng qua bài này sẽ giúp cho bạn hiểu hơn về làng nghề đúc đồng truyền thống Đại Bái và hiểu hơn về sản phẩm đồ đồng này.
